Küçük yaşlarda duygusal zeka gelişiminde dikkat edilmesi gereken noktalar

KÜÇÜK YAŞLARDA DUYGUSAL ZEKA GELİŞİMİNDE
DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR
Günümüz özellikle metropol şehirlerde yalnızlaşan, bireyleşen ve insani ilişkilerin zayıfladığı topluluklarda duygusal zeka geliştirme ihtiyacı artmıştır. İnsanlar arası tahammül sınırı eşiğinin düşmesi, yalnızlık-yalıtılmışlık duygusunun artması samimi ilişkilere duyulan özlem ve yüksek iletişim becerileri arayışı duygusal zekaya verilen önemi artırmaktadır. Özellikle küçük yaştan itibaren karakterin yapıtaşlarının oturduğu dönemlerde çocukların duygusal zekasını artırıcı etkinlikler daha fazla verim almayı sağlamaktadır. Binnur Yeşilyaprak (2001) yaptığı çalışmada duygusal zekanın terimonoloji ve tarihçesini şöyle açıklamıştır.:
Duygusal zeka (Emotional Intelligence) terimi ilk kez 1990'da Yale Üniversitesi'nden psikolog Peter Salovey ve New Hampshire Üniversitesi'nden psikolog John Mayer tarafından kullanılmıştır. Terimin isim babaları, duygusal zekayı "kendisinin ve başkalarının hislerini gözleyip düzenleyebilmek; hisleri, düşünce ve eyleme kılavuzluk edecek şekilde kullanabilmek" olarak tanımlamışlardır (akt; Yeşilyaprak 2001). Bu ilk tanımlamada kavram, basari için önemli görülen empati, duyguları ifade etme ve anlama, mizacını kontrol etme, bağımsızlık, uyum sağlayabilme, beğenilme, kişilerarası sorunları çözme, sebat, sevecenlik, nezaket, saygı... " gibi duygusal nitelikleri betimlemek için kullanılmıştır. Daha sonra 1995'te psikoloji alanında doktoralı gazeteci-yazar Daniel Goleman'in "Duygusal Zekâ" kitabını yayınlaması ile kavram pek çok platformda ilgi çekmiş, tartışılmaya başlanmış ve kamuoyunun gündemine girmiştir. Goleman (1998: 50). Kitabında bu kavramı "kendini harekete geçirebilme, aksiliklere rağmen yoluna devam edebilme, dürtüleri kontrol ederek doyumu erteleyebilme, ruh halini düzenleyebilme, sıkıntıların düşünmeyi engellemesine izin vermeme, kendini başkalarının yerine koyabilme ve umut besleme... " olarak tanımlanmıştır
Duygusal zeka gelişiminde bilinmesi gerek ilk şey duygusal zekanın çocukların için gelişebildiği, büyüyebildiği veya gerileyebildiğidir. Çocukların duygusal zekasını çeşitli oyunlarla desteklemek mümkündür. Duygusal zeka eğitiminde kullanılacak oyuncakların kazanımları kendi duygularını tanımlayabilmek, diğer insanların duygularını doğru tahmin edebilme ve bütün bunları etkili bir biçimde ifade edebilme becerilerini geliştirici yönde olmalıdır.
Duygusal zekayı geliştirici oyunların içerikleri ise bu kazanımları destekleyici yönde olmalıdır. Evde oynanabilecek bazı pratik oyun önerileri:
ï‚·Hikaye Temelli Oyunlar: Bu oyunlarda amaç bireyin hikaye ve kahramanlar yoluyla hem kendi hem de diğer duyguları anlamasına ve ifade etmesine yardımcı olmaktır. Hikaye tamamlama, hikaye oluşturma, hikaye analizi ve hikayeleştirme bu oyun alanlarında sıkça kullanılır.
ï‚·Canlandırma temelli oyunlar: gerçek hayatta olabilecek ya da olması muhtemel olay veya durumların bedenin kullanılarak aktarılmasıdır. Seçilen canlandırma örnekleri duyguların bedene nasıl yansıdığı ve uygun tepkilerin neler olması yönünde olmalıdır. Drama, imajinasyon ve tiyatro etkinlikleri bu oyun alanlarında sıkça kullanılır.
ï‚·Resim, Müzik ve Edebiyat temelli oyunlar: soyut olan duygusal zeka kavramlarının resim ya da edebiyat türleri ile somutlaştırılması olayıdır. Bireyin duyguları tanımlaması ve dışa vurmasında etkilidir. Resim, müzik, şiir ve diğer yazın türleri bu alana uygundur.
ï‚·Grupla oynanan oyunlar: bireyin duygularını ifade etmesinde ve duyguların normalleştirilmesinde etkili oyunlardır. Grubun dinamiği oyunun işleyişini değiştirebilmektedir. Duyguların normalliği ve başa çıkma yöntemlerini içermelidir.
///www.gokyuzu.com.tr///

“ÖZEL GÖKYÜZÜ EĞİTİM KURUMLARININ KATKILARIYLA”
Özel Gökyüzü İlkokulu PDR Servisi, Psikolojik Danışmanı Ahmet Gökkaya’dan çocukta Duygusal Zeka Gelişiminde Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar üzerine çok önemli ipuçlarını sizlerle paylaştı…

KAYNAKÇA:
ï‚·Yeşilyaprak, B.(2001). Duygusal zeka ve doğurguları. Kuram ve Uygulamalarda Eğitim Yöntemi. Ankara: Gazi Ünivesitesi Mesleki Eğitim Fakültesi 25, ss.139-
1